سینه بغل مایکوپلازمایی بز ها

سینه بغل مایکوپلازمایی بزها
(Mycoplasma pneumonia of goats)

مقدمه

    مطالعات پیرامون بیماری سینه بغل بزها درایالات متحده امریکا (ازسال 1955 میلادی بدینسو) نشان داده است که مایکوپلازماهاي که عامل اختصاصی سینه بغل ساری بزها شناخته شده اند، مانند Mycoplasma capricolum capri وMycoplasma mycoides ssp.، درآنعده واقعات سینه بغل مایکوپلازمایی که به شکل انفرادی دربزهای بالغ رخ میدهد، دخیل نیستند. بلکه عمومآ نوعی مایکوپلازمابنام Mycoplasma mycoides mycoides ssp. (Mmm) عامل واقعات سینه بغل انفرادی وغیرساري بزها بوده است.

درسال های اخیردرخیلی ازکشورها جهان ازجمله کشورهای افریقایی وآسیایی این عامل مایکوپلازمایی (Mmm) باعث واقعات سینه بغل انفرادی دربزها بوده، که سبب مرگ ومیرناشی ازاین نوع سینه بغل دربزهاي جوان شده است. 

ازآنجایی که درکشورما هنوزسیستم بزداری بومی مروج است، با این حال بیشتربزها درفصل زمستان بارداراند. همزمان نواقص تغذیوی، فشارسردی هوا، تنگ وکثیف بودن طویله، تهویه نا مناسب و پرازیت هاي داخلی وخارجی همه وهمه باعث می شود تا تعداد زیاد بزها همزمان سقط کنند ویا به سینه بغل مصاب شوند. 

با این اوصاف درخیلی موارد قبل ازآنکه درمورد عوارض مطالعه دقیق صورت گرفته باشد و تشخیص دقیق بیماری بدست آمده باشد، تنها به دلیل سقط همزمان همراه با علایم سینه بغل و تلفات بزها، با تحلیل و تصمیم سرپلوان، بیماری سینه بغل ساری یا بزمرگی (CCPP) تشخیص و گاهی درحین تلفات به واکسیناسیون بزها اقدام می شود. بدون شک که درخیلی موارد این اقدام جز وارد کردن خساره مالی بیشتربرای مالک حیوان هیچ سود وقایوی به همراه ندارد. زیرا اقدام به واکسین نمودن حیوانات درحین شیوع بیماری وهم درنبود معلومات دقیق ازنوع مشخص عامل بیماری، خود راه گشاي تمدید مشکل دررمه با ایجاد فشارواکسین بدون موقع و ازسوی هم ایجاد زیان مالی بیشتر برای مالک حیوان است.

جهت شناخت بیماری سینه بغل غیرساری بزها اینجا معلومات چند فراهم شده است، تا شاید کارمندان محترم کلینیک های حیوانی را دراتخاذ تصامیم دقیق در زمان اقدام به تداوی و یا واکسین نمودن سینه بغل بزها کمک کند.

قبل ازپرداختن به تعریف بیماری سینه بغل غیرساری بزها، بهتراست عمده ترین عامل میکروبی واقعات سینه بغل یعنی مایکوپلازما به معرفی گرفته شود.

مایکوپلازما 
  مایکوپلازما کوچکترین حجرۀ باکتریایی است (0.1μ) که غشای حجروی ندارد و در زیر مایکروسکوپ به اشکال مختلف دیده می شود. نام مایکوپلازما ازدوکلمه یونانی Mykes یا فنگس- Fungus  و Plasma به معنی شکل/formed  گرفته شده است. این عامل باکتریایی درسال 1889 میلادی توسط A.b.Frank شناسایی شد و در سال 1929 رده بندی شد. به دلیل تکثر اسفنجی مانند، درابتدا گمان میرفت که نوعی فنگس است، ولی بعد ها هویت باکتریایی آن ثابت شد.

تا به حال بیشتراز100 گونه مایکوپلازما شناسایی شده است، که بیشتر آنها با انسان ها و حیوانات وهمچنان نباتات زندگی باهمی–Commensalism و تعدای هم زندگی پرازیتی Parasitism- را انتخاب کرده اند، که عمومآ اعضای این گروپ سبب بیماری درانسان و حیوانات مختلف مي شوند. 

گونه هاي بیماری زای این باکتریا عاشق نسج شش هستند. از این رو عمومآ مایکوپلازما ها مهمترین عامل واقعات سینه بغل درانسانها وحیوانات ازجمله بزها شناخته شده اند.

 چون این باکتریا نهایت کوچک است، با ذرات هوا به سادگی منحل شده و به آسانی تنفس می شود. ولی انتقال آن ازسایر بخش نیزبه پیمانه وسیع صورت مي گیرد.

(Mycoplasma mycoides ssp. mycoides (Mmm

بیماری سینه بغل غیر ساري بزها

تعریف : سینه بغل مایکو پلازمایی غیرساری بزها که عامل آن Mycoplasma mycoides mycoides ssp. / Mmm  است، با موجودیت علایم التهاب مفاصل ومغز(Caprian Arthroencephalitis –CAE) همراه با علایم سینه بغل حاد و یا مزمن بشکل انفرادی در بزها مشخص می شود.

- مایکو پلازما Mmm که عامل مشخص سینه بغل غیرساری بز شناخته شده نیز نسج شش را مصاب می سازد، ولی درعین حال به دیگر انساج ازجمله مفاصل، انساج عصبی و پستان نیزسرایت گسترده میکند و باعث علایم مشخص در ارگان های فوق می شود. حتی ممکن است بعد ازصحت یابی بازهم عامل بیماری مدت ها درغده پستان بزشیرده باقی بماند. همچنان مایکوپلازمای عامل برای مدتی دروجود مایت - Mite یا عامل گرگی بزها نیز باقی می ماند. عمومآ شرایط نا مطلوب زیست محیطی مانند فشار سردی هوا و گرسنگی طولانی مدت وهرعاملی که سبب پائین آمدن مقاومت بزها شود، فرصت تکثرعامل و ابتلا به بیماری را مساعد می کند.

- در بزها یک بیماری مشابه توسط عامل ویروسی به نام   (CAEV- Caprian Arthroencephalitis Virus) نیز بوجود میاید، که علایم عصبی والتهاب مفاصل را به همراه دارد. ولی این بیماری ویژه بزغاله ها بوده و تنها تفاوت مشخص آن اینست که در بیماری با عامل ویروسی، بزغاله مصاب با علایم سینه بغل نامشخص ظاهرمي شود.
-  عمومآ سینه بغل ساری (بزمرگی) در بزهای بالغ وجوان توسط انواع مختلف میکوپلازما ها بوجود می آید وعلایم مشخص دارد.

سینه بغل ساری بزها یا CCPP یک بیماری ساري و کشنده است که انوع مشخص مایکوپلازما یعنی - capricolum Mycoplasma وMycoplasma mycoides ssp. capri عامل آن بوده وبا سایر انواع سینه بغل در بزها تفاوت هاي دارد. 

علایم کلینیکی سینه بغل غیر ساری
    بزهای جوان بعد ازمصابیت به مایکوپلازما Mmm از2 تا 8 هفته ازدید کلینیکی سالم معلوم می شوند. تا زمانی که به شکل ناگهانی سه علایم عمده کلینیکی ذیل در آنها تبارز کند:

1 - تشنج حاد کلینیکی با درجه بلند حرارت (41.1 الی 42.2 درجه سانتی گراد) ومرگ در ظرف 12 الی 24 ساعت.

2 - علایم تشنج عصبی، با این علایم حیوان درطی مدت 24 تا 72 ساعت ممکن تلف شود.

3 - علایم حاد و یا تحت حاد همراه با تب بلند، ورم مفاصل وعلایم سینه بغل .

علایم عمده ومشخص بیماری شامل صدا های نتفسی، تب بلند، ورم مفاصل، سستی پاها و تمایل به استراحت میباشد. تقریبآ درنیمی ازبزهاي جوان ازششها صدای غژغژ شنیده شده و تعداد تنفس آنها افزایش دارد وبدون شک تب بلند سبب بی اشتهایی بزبیمارمي شود.

دریک راپورثبت شده درایالات متحده امریکا ، حدود 80 تا 90 درصد ازبزها باعلایم فوق تلف شده ویا به دلیل نا امید شدن موفقیت درمعالجه، ازبین برده شده اند. 

قدرت کشندگی مایکوپلازما Mmm به تعداد وکثرت عامل نیز بستگی دارد. در یک راپور تحقیقی دیگر، درمیان حدود 600 بزبالغ شیرده مبتلا که با علایم التهاب حاد شش، التهاب یک ویا همه مفاصل، التهاب پستان وسینه بغل پنهان – interstitial pneumonia) تنها بعد ازمرگ حیوان تشخیص مي شود) که درطی چند هفته تلف شدند، اوسط غلظت مایکوپلازما Mmm درنمونه هاي بعد ازمرگ 46 برابرحد بیماریزایی تعین شد.

درشکل مزمن (کهنه درد): درجه حرارت بزنورمال است و بیشتر بزها دراین حالت نسبتآ سرحال بوده ومیل به خوردن غذا دارند. بزغاله ها اگربه نوع کهنه درد مصاب شوند، علایم کلینکی بعد ازعمر8 تا 16 هفته گی با ناهماهنگی حرکتی –ataxia درآنها ظاهرمی شود ومتعاقب آن فلج قسمت عقبی بدن درطی دوهفته الی دوماه بعد ازمصابیت رخ می دهد. درشکل کهنه درد دربزغاله ها نیزسینه بغل پنهان– interstitial pneumonia موجود است.

بصورت عموم واقعات مشخص مفصلی در بزهاي بالاتر ازسن یک الی دوسال دیده میشود. علاوه برآن ممکن ازمفاصل بزمصاب به مایکوپلازما Mmm ماده فبرینی چرکی – fibrinopurulent exudates خارج شود، که حاوی تعداد زیاد حجرات سفید خون – mononuclear cells وباکتریا می باشد. 

تشخیص کلینیکی
   تشخیص دقیق براساس دریافت عامل درمایعات شش، مفاصل، شیر، خون و ادرارحیوان صورت می گیرد. درگله شیری یک بزمصاب می تواند تمام تانک شیر را آلوده به مایکوپلازما نماید. چون درهرملی لیترشیربزمصاب تقریبآ به تعداد 1010 مایکوپلازما ازنوع Mmm دریافت شده است. از اینرو، ناقلین بیماری را میتوان با کلچرنمودن شیرشان شناسایی کرد. ولی به این روش تشخصی نمی توان خیلی هم اعتماد کرد. دراین اواخر یک نوع انزایم که قابلیت شناسایی انتی بادی های ویژه مایکوپلازمای Mmm را دارد تولید شده است. با اینهمه تشخیص احتمالی بیماری با اتکا به علایم کلینیکی بیماری و تاریخچه صورت میگیرد. 

دریافت هاي پس ازمرگ

   درواقعه های ساحوی سینه بغل مایکوپلازمایی Mmm، بعد ازکالبد شکافی در بیشتر از نصف بزها، علاوه بر تغییرات مشخص التهابی ششها، نشانه های التهابی درمفاصل نیز دیده شده است. یک یا بیشترازشاخه هاي شش مصاب بوده و لکه های سرخ رنگ تیره در آن دیده می شود. دربعضی حالات التهاب خیلی وسیع بوده وممکن صدمات التهابی درجدارصدرنیز مشاهد شود. ورید وشریان های شش با لخته های خون مملو بوده و تقریبآ درتمام واقعات در نل هوا یا تراخیا ونیچه های شش مواد لزج زرد رنگ موجود است. درواقعات سینه بغل پنهان، درشش مبتلا نشانه های مایکرسکوپی التهاب برانشها دیده میشود. سایرعلایم ازجمله التهاب وتجمع مایعات درپرده خارجی قلب، التهاب پرده حجاب عاجر و بزرگ شدن گرده ها، جگروتلی دربسا موارد دیده می شود . 

درافغانستان با اتکا به تشخص های احتمالی از روی معاینات بعد ازمرگ، دریافت های اخیر همیشه با سینه بغل ساری یا بزمرگی و یا هم انتروتوکسیمیا اشتباه شده و درحین شدت تلفات اقدام به واکسین نمودن این دو بیماری مي شود، که ممکن در خیلی از موارد هرگزنتیجه اي آن مشخص نه شود. 

تداوی
    عمومآ درتداوی سینه بغل مایکوپلازمایي انتی بیوتیک هاي معمولی مفید نیستند. چون این باکتریا دیوارحجروی مشخص ندارند اکثرانتی بیوتیک هاي که با اثرروی دیوارحجروی باکتریا عمل میکنند، از جمله پنسلین، روی مایکوپلازما مورد نظر اثرندارند.

از اینرو تایلوزین – Tylosin وتتراسیکلین دو داروی سفارشی برای تداوی سینه بغل مایکوپلازمایی بزها می باشند.

درسال 2008 یک مقاله تحقیقی منتشر شده از دانشگاه Aristatle یونان خبرمیدهد که از جمله انتی بیوتیک هاي با طیف وسیع، اوکسی تتراسکلین در تداوی سینه بغل مایکو پلازمایی بزها اثر خیلی عالی دارد. با این حال ممکن تداوی درتعداد کمی از بزغاله ها نتیجه بدهد و بزهای شیرده بعد از صحت یابی همچنان منحیث ناقلین مایکوپلازما Mmm باقی بمانند.

وقایه و کنترول

   وقایه بیماری با عاری سازی گله بز از مایکو پلازما Mmm صورت میگیرد. بزمادر باید از گله هاي که سابقه مرگ میر بزغاله ها و علایم سینه بغل و التهاب مفاصل بزها را نداشته اند وهم نتیجه معاینات مایکوپلازما درتانک شیرفارم منفی بوده، خریداری شود. بزهاي گرگی به هیچ صورت وارد گله نشوند. پس بهتر است در زمان خریداری، بز ازنگاه ابتلا به گرگی دقیقآ معاینه شود و بزهاي که از منابع نامعلوم وارد فارم مي شوند ، قبل ازیکجا شدن با گله باید زیرمراقبت گرفته شوند .

دربرابرمایکوپلازما Mmm هنوزواکسین ویژه وجود ندارد. ولی واکسین تجربوی نوع کشته شده با فورمالین، عملکرد محافظوي داشته است. برای جلوگیري بزغاله ها از مصاب شدن به بیماری باید التهاب پستان، بزهاي مادربصورت دقیق تداوی شود. برای بزغاله ها بصورت مصنوعی شیردهی صورت گیرد. درگله هاي که بزغاله ها بصورت مصنوعی تغذیه می شوند، باید تا سن یک ماهگی بزغاله شیرجک (فله) وشیری که 56 درجه سانتی گراد برای یک ساعت جوشانده شده، داده شود، ویا دراین مدت بزغاله با فله وشیرگاو تغذیه شود. تمام بزغاله های که التهاب شش همراه با افرازات مفصلی دارند، باید ازبین برده شوند و محل بود وباش شان با آهک (چونه) ضد عفونی شود. 

برای جلوگیری از انتقال عامل بیماری ازطریق شیردوشی، باید سیستم شیردوشی صحی مروج گردد، و یا حد اقل سدت شیر دوش و پستان بزقبل از شیردوشی با آب پاک شسته و با تکه پاک خشک شود. بصورت عموم به تغذیه و حفظ الصحه بزها بویژه درزمستان باید بیشترتوجه شود. بزها نباید زیر فشارسردی وگرسنگی قرارداده شوند. پاکاری و تهویه طویله زمستانی درجلوگیری سینه بغل دربزها خیلی مفید است. 

- بیماری سینه بغل ساری بزها (بزمرگی) طورخلاصه درسلاید ها ذیل تشریح شده است.

روی سلاید کلیک کنید.

 References

Bascunana C.R., Mattsson J.G., Bolske G. and Johansson K.E. (1994). Characterisation of the 165 rRNA genes for mycoplasma sp. strain F38 and development of an identification system based on the polymerase chain reaction. Journal of Bacteriology 176: 2577-2586 .

DE LA FE, C., ASSUNÇÃO, P., ANTUNES, T., ROSALES, R. S. & POVEDA, J. B. (2005) Microbiological survey for Mycoplasma spp in a contagious

agalactia endemic area. Veterinary Journal 170, 257-259

  

DE LA FE, C., GUTIÉRREZ, A., POVEDA, J. B., ASSUNÇÃO, P., RAMIREZ, A. S. & FABELO, F. (2007) First isolation of Mycoplasma capricolum

subsp capricolum, one of the causal agents of caprine contagious agalactia, on the island of Lanzarote (Spain). Veterinary Journal 173, 440-442

GRECO, G., CORRENTE, M., MARTELLA, V., PRATELLI, A. & BUONAVOGLIA, D. (2001) A multiplex-PCR for the diagnosis of contagious

agalactia of sheep and goats. Molecular and Cellular Probes 15,21-25

Gourlay R.N. (1964). Antigenicity of Mycoplasma mycoides. 1. Examination of body fluids from cases of contagious bovine pleuropneumonia. Research in Veterinary Science 5:473-482.

Kaliner G. and MacOwan K.J. (1976). The pathology of experimental and natural contagious caprine pleuropneumonia in Kenya. Zentralbalatt Fur veterinarimedizin (B) 23:652-661.

MacOwan K.J. and Minette J.E.( 1976). A mycoplasma from acute contagious caprine pleuropneumonia in Kenya. Tropical Animal Health and Production 8:91-95.

MacOwan K.J. and Minette J.E. (1977). The role of Mycoplasma strain F38 in contagious caprine pleuropneumonia in Kenya. Veterinary Record 101:380-381.

MacOwan K.J. and Minette J.E. (1978). The effect of high passage mycoplasma strain F38 on the course of contagious caprine pleuropneumonia (CCPP). Tropical Animal Health and Production 10:31-35.

Muthomi E.K. and Rurangirwa F.R. (1983). Passive haemagglutination and complement fixations diagnostic tests for contagious caprine pleuropneumonia caused by F38 strain of mycoplasma.

MONNERAT, M. P., THIAUCOURT, F., NICOLET, J. & FREY, J. (1999) Comparative analysis of the lppA locus in Mycoplasma capricolum subsp

capricolum and Mycoplasma capricolum subsp capripneumoniae. Veterinary Microbiology 69, 157-172

PERREAU, P. & BREARD, A. (1979) Caprine mycoplasmosis by M capricolum. Comparative Immunology, Microbiology and Infectious Diseases 2, 87-97 (in French)

PEYRAUD, A., WOUBIT, S., POVEDA, J. B., DE LA FE, C., MERCIER,P. & THIAUCOURT, F. (2003) A specific PCR for the detection of Mycoplasma putrefaciens, one of the agents of the contagious agalactia syndrome of goats. Molecular and Cellular Probes 17, 289- 294 

 Rurangirwa F.R., Masiga W.N., Muriu D.N., Muthomi E., Murila G., Kagumba M. and Nandhoka E. (1981) a. Treatment of contagious caprine pleuro-pneumonia. Tropical Animal Health and Production 13:177-182.

RODRIGUEZ, J. L., DAMASSA, A. J. & BROOKS, D. L. (1996) Caprine abortion following exposure to Mycoplasma capricolum subsp capricolum. Journal of Veterinary Diagnostic Investigation 8, 492-494

RODRIGUEZ, J. L., GUTIERREZ, C., BROOKS, D. L., DAMASSA, A. J., OROS, J. & FERNANDEZ, A. (1998) A pathological and immunohistochemical study of goat kids undergoing septicaemia disease caused by Mycoplasma capricolum subsp capricolum, Mycoplasma mycoides subsp capri and Mycoplasma mycoides subsp mycoides (large colony type). Zentralblatt für Veterinärmedizin 45, 141-149

RUFFIN, C. D. (2001) Mycoplasma infections in small ruminants. Veterinary Clinics of North America: Food Animal Practice 17, 315-332

SMITH, M. C. & SHERMAN, D. M. (1994) Blood, lymph and immune systems. In Goat Medicine. 1st edn. Philadelphia, Lea & Febiger. pp  193-229

SZEREDI, L., TENK, M. & DÁN, A. (2003) Infection of two goatherds with Mycoplasma mycoides subsp capri in Hungary, evidence of a possible faecal

excretion. Journal of Veterinary Medicine B 50, 172-177